Sołek

Sołek leży 6 km na północny – wschód od Opoczna, na prawym brzegu Drzewiczki. Od północy sąsiaduje z miejscowością Zameczek, od wschodu z Wygnanowem a od południa z Bielowicami. Sołek posiada połączenie z Opocznem autobusami komunikacji miejskiej, linia nr 1. Luźna zabudowa wsi rozciąga się wzdłuż drogi Bielowice-Radzice oraz odchodzącej od niej, w kierunku wschodnim, bocznej drogi prowadzącej do Wyganowa. Ta część miejscowości nosi nazwę Na Gaju.

Historia wsi sięga czasów średniowiecznych. Jej nazwa pochodzi najprawdopodobniej od nazwy dawnego spichlerza na zboże, który nazywano sołkiem. Pierwotnie Sołek nie stanowił odrębnej miejscowości lecz wraz z pobliskim Zameczkiem stanowił jednolitą jednostkę osadniczą o nazwie Damujowice. Osada wyodrębniła się jako siedziba parafii wraz z jej erygowaniem w 1445 roku. Parafia charakteryzuje się burzliwą historią. Ufundowana przez Mszczuja ze Skrzynna, zniknęła prawdopodobnie po około stu latach istnienia, gdyż do XVIII wieku nie figuruje w regestrach podatkowych. Prawdopodobnie w tym wieku parafia została przywrócona pod nazwą Sołek. Drewniany kościół parafialny św. Barbary z końca XVII wieku z późnobarokowym ołtarzem, wpisany w 1967 roku do rejestru zabytków nieruchomych, stanowił niezwykle cenny obiekt kultury materialnej. Kościół ten doszczętnie spłonął w 2008 roku. Świątynia została odbudowana. Obecnie jest murowana i nawiązuje swoim wyglądem do pierwotnego, drewnianego obiektu z XVII wieku. W bryłę została wbudowana zachowana boczna kaplica oraz zostały użyte płyty piaskowca, które były podłogą spalonego kościoła. W trakcie odbudowy są trzy ołtarze, które mają być odtworzone na podstawie zachowanej dokumentacji fotograficznej spalonego obiektu. Odbudowana świątynia została konsekrowana 4 grudnia 2010 roku. Badania archeologiczne, prowadzone w obrębie wykopów fundamentowych odbudowywanego kościoła pozwoliły na pozyskanie 206 zabytków ruchomych (naczyń szklanych, ceramicznych i metalowych) z XVII-XVIII wieku oraz odkrycie nieznanych wcześniej krypt grobowych z początku funkcjonowania kościoła. Obecnie eksponaty są przechowywane w zbiorach Muzeum w Tomaszowie Mazowieckim. Na przestrzeni swego istnienia Sołek miał wielu właścicieli m.in.: Strzemboszów, Potockich, aż w końcu, do 1946 roku de Gorscht-Drużbackich, zamieszkujących głównie w folwarku Zameczek, który teraz jest odrębną miejscowością sąsiadującą w Sołkiem. W Zameczku istniał niegdyś zamek obronny, który został doszczętnie zniszczony podczas potopu szwedzkiego. Jego ruiny znajdują się obecnie pod lustrem wody okolicznych stawów.

Najciekawszymi obiektami w Sołku są ocalałe z pożogi XIX - wieczna, drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej z namiotowym dachem krytym gontem oraz wkomponowana w bryłę odbudowanego kościoła kaplica pogrzebowa rodziny Drużbackich. W gminnej ewidencji zabytków znajduje się cmentarz parafialny, położony na wschód od kościoła, z pomnikami nagrobnymi z XIX wieku oraz wnękowa figurka przydrożna. W pobliskim Zameczku zachowały się natomiast dwór parterowy z XVII wieku (obecnie własność prywatna), resztki zabudowań podworskich oraz parku.

Sołek leży na wysokości 175-185 m n.p.m., zajmując zachodni stok doliny Drzewiczki, która w tym miejscu jest dostępna dla kajaków (od wysokości Woli Załężnej). Na obszarze doliny rzeki gniazduje 140 gatunków ptaków, m.in. zimorodki, kaczki, bociany i łabędzie. W rzece występują raki. Pomiędzy Sołkiem a pobliskim Zameczkiem rozciągają się stawy rybne, a okoliczne łąki poprzecinane są malowniczymi strugami i ciekami wodnymi. W Zameczku warto zobaczyć pozostałości parku dworskiego z bogatym zabytkowym drzewostanem.

Odpust parafialny św. Barbary – 4 grudnia.

Niżej mieści się galeria miejscowości Sołek podzielona na odpowiednie kategorie.

• Dwór parterowy w Zameczku

  

• Pejzaż i przyroda

  

• Obiekty sakralne